نیرو و ورزش (حرکت )

از مباحث مشترک در علوم ششم و هفتم موضوع نیرو می باشد بدلیل جالب بودن و اینکه این موضوع گاها با انرژی اشتباه گرفته می شود مطالب مفیدی برای دانش آموزان هر دو پایه تحصیلی آماده شده است.


نیروچیست؟

عاملی است که می‌تواند سبب حرکت و یا مانع حرکت جسم شود ویا سرعت حرکت اجسام را تغییر دهد. به عبارتی نیروی عامل حرکت به شمار می‌رود.

در علوم بلند کردن ، هُل (فشار) دادن و کشیدن معادل وارد کردن نیرو و یا به عبارتی نوعی اعمال نیرو است که سبب حرکت اجسام می شود.

اقسام نیرو:

1- نیروی گرانش زمین 2- نیروی الکتریکی 3- نیروی مغناطیسی 4- نیروی اصطکاک 5- نیروی تکیه گاه

1)نیروی گرانش زمین

به نیرویی که اجسام را به طرف زمین می کشد نیروی گرانش یا جاذبه زمین گفته می شود.وزن اجسام در واقع نیروی جاذبه زمین است که بر اجسام وارد می شود

نکته : هر چه از سطح زمین دورتر شویم نیروی کشش زمین بر جرم زمین کمتر می شود

در فضای دور دست از زمین ، اجسام تقریبا وزنی ندارندچون از طرف زمین نیرویی بر آنها وارد نمی شود.

هر چه سیارات بزرگتر باشند نیروی بیشتری دارند و باقدرت بیشتری اجسام را به طرف خود می کشند.

2)نیروی الکتریکی

وقتی دو جسم را به همدیگر مالش می دهیم تعدادی الکترون از یک جسم به جسم دیگر منتقل می شود که می گوییم دو جسم دارای بار الکتریکی شده اند.

اگر دو جسمی را که دارای بار الکتریکی هستندنزدیک همدیگر قرار دهیم بر هم نیرویی وارد می کنند که نیروی الکتریکی نامیده می شوند.



3)نیروی مغناطیسی

وقتی آهن ربا را نزدیک براده های آهن قرار دهیم آنها را می ربایند به این نیرو ، نیروی مغناطیسی گفته می شود.

نکته :هر آهن ربا دو قطب دارد: قطب N و قطب S

وقتی قطب های همنام دو آهن ربا را به همدیگر نزدیک کنیم نیروی بین آنها رانشی است یعنی یکدیگر را دفع می کنند

وقتی قطب های غیر همنام دو آهن را به همدیگر نزدیک کنیم نیروی بین آنها ربایشی بوده و یکدیگر را جذب خواهند کرد.

4)نیروی اصطکاک

نیرویی که مانع ادامه حرکت جسم می شود یا حرکت جسم را کند می کند نیروی اصطکاک نامیده می شود.

نیروی اصطکاک در زندگی روزمره کاربرد فراوانی فراونی داشته که گاه مفید و گاه مضر می باشد.مثلا:نیروی اصطکاک برای گرفتن ترمز ماشین مفید است یا پاشیدن شن وماسه در زمستان از لیز خوردن ماشین جلوگیری می کند.

اصطکاک مضرّ، مثلا : اصطکاک بین قطعات داخل موتور ماشین مضر می باشد .چرا که این اصطکاک باعث تولید گرما ی بیشتر و هدر رفتن انرژی می شود و همچنین باعث ساییدگی و خوردگی قطعات موتور خودرو می شود.

عوامل موثر بر نیروی اصطکاک:

1- جنس سطح: هر چه سطح زبرتر و ناصاف تر باشد اصطکاک بیشتر است

2- وزن جسم: هر چه وزن جسم بیشتر باشد نیروی اصطکاک بیشتر است.

سه راه کم کردن اصطکاک:

1- استفاده از مواد لغزنده ( روغن کاری)

2- صاف کردن ( سمباده کاری )

3- استفاده از چرخ و غلتک ( ساچمه و بلبرینگ )



5)نیروی تکیه گاه

وقتی جسمی روی جسم دیگر قرار می گیرد از طرف جسم زیرین بر جسم بالایی نیرویی رو به بالا وارد می شود که به آن نیروی تکیه گاه گفته می شود.

مثال: قرار گرفتن کتاب در قفسه کتابخانه ، فرو نرفتن کاسه در آب ، قرار گرفتن کشتی روی آب ، لوستری که از سقف آویزان است ، قاب عکسی که به دیوار آویزان است.

نکته: تکیه گاه می تواند یک سطح یا یک نقطه باشد.

نیروی تکیه گاه در خلاف جهت نیروی جاذبه است

نیروی تکیه گاه مانع سقوط جسم می شود.





مشخصه های نیرو: هر نیرو دارای دو مشخصه است.1- جهت 2- اندازه

نکته : جهت نیرو را از روی تغییر شکل جسم یا جهت حرکت جسم می فهمیم.



اندازه گیری نیرو

جرم چیست؟ مقدار ماره تشبکیل دهنده هر جسم را جرم می گویند.( یعنی تعداد مولکول ها )

واحد اندازه گیری جرم : گرم (g) و کیلو گرم (( kg

وسیله اندازه گیری جرم : ترازو



وزن چیست : مقدار نیرویی است که از طرف زمین بر جرم جسم وارد می شود.

واحد اندازه گیری وزن : نیوتن (N )

وسیله اندازه گیری وزن : نیرو سنج



نکته : جسمی که 1 کیلو گرم جرم دارد 10 نیوتن وزن دارد.

وزن در سطح کره ماه زمین است.

جرم یک جسم تا زمانی که ذرات سازنده (مولکول های ) آن کم یا زیاد نشده است ، ثابت می ماند

وزن یک جسم وقتی از زمین دور می شود کم و کم تر شده و در نقطه ای به صفر می رسد. چون از آن نقطه به بعدجاذبه زمین صفر می شود.

اثر نیرو براجسام:

در طبیعت برخی نیروهایی وجود دارند که از اختیار انسان خارج بوده و به خودی خود موجب حرکت و مانع حرکت جسم می شوند که ما اینها را با عناوین نیروی جاذبه (گرانشی، کشش) ونیروی دافعه( رانش ) زمین می شناسیم.

نیروی جاذبه زمین می تواند 1- مانع حرکت جسم شود مثلاً تا نیرویی بر جسم وارد نشود از حرکت آن جسم جلوگیری می کند و 2- موجب حرکت جسم شود به عنوان مثال اگر ماشینی در سراشیبی توقف کند نیروی جاذبه زمین موجب حرکت ماشین خواهد شد بدون اینکه ما بر آن نیرو وارد کرده باشیم.

به طور کلی اثر نیرو بر روی اجسام به صورت حرکت جسم ، تغییر حرکت جسم ، تند شدن و کند شدن حرکت جسم ، توقف جسم ، مانع حرکت جسم و تغییر شکل جسم ظهور و بروز پیدا می کند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: