قواعد روخوانی قرآن
برخى از قَواعِد روخوانى قرآن عبارتند از:
1. قاعده حروف «والى»
مى دانيد كـه در فارسى، گـاه حـرفى نوشته مى شود، ولـى خوانـده نمى شـود، مانند حـرف واو در كلمه خواهـر كـه خوانـده مى شود: خاهر. در قرآن نيـز
چهار حرف (و ـ ا ـ ل ـ ى = والى) اگر هيچ علامتى نداشته باشند خوانده نمى شوند(10); مثلاً:
صَلـوةَ خوانده مى شود: صَلـةَ .
امَنُوا خوانده مى شود:امَنُو .
أَلصَّمَدُ خوانده مى شود: أَصَّمَدُ .
فِى الْعُقَدِ خوانده مى شود: فِ لْعُقَدِ .
اين قاعده، «قاعده حروف والى» يا «قاعده حروف ناخوانا» ناميده مى شود.
تذكّر
* اگر همزه (ء) روى سه حرفِ الف، واو، ياء قرار گيرد (أ ـ ؤ ـ ئ)(11)،
اين سه حرف پايه يا «كرسىِ» همزه مى گردند. در اين حالت، فقط همزه خوانده مى شود و كرسىِ همزه تلفّظ نمى گردد. مثال:
أَعُوذُ خوانده مى شود: ءَعُوذُ.
مُؤْصَدَةٌ خوانده مى شود:مُـءْصَدَةٌ.
يُبْدِئ ُ خوانده مى شود: يُبْدِءُ.
* گاه به جاى اينكه حرف ياء بزرگ (ى) پايه و كرسى همزه قرار گيرد، حرف ياء كوچك (يــ) پايه و كرسى همزه (يــ) قرار مى گيرد و نقطه هاى ياء كوچك را حذف مى كنند (ئـ)، مانند يَوْمَئِذ كه خوانده مى شود يَوْمَـءِذ.
* در قرآن، هفت كلمه وجود دارند كه با واو مدّى نوشته مى شوند، ولى استثناءً واو مدّى آن ها به صورت صداى كوتاه ضمّه خوانده مى شود. اين هفت كلمه عبارتند از:
أُولى خوانده مى شود: أُلى.(12)
أُولُوا خوانده مى شود: أُلُوا.
أُولاءِ خوانده مى شود: أُلاءِ.
أُولاتِ خوانده مى شود: أُلاتِ.
أُولــئِكَ خوانده مى شود: أُلــئِكَ.
أُولــئِكُمْ خوانده مى شود: أُلــئِكُمْ.
سَأُوريكُمْ خوانده مى شود: سَأُريكُمْ.
* در برخى از قرآن ها كه به شيوه عربى علامت گذارى مى شوند، بالاى واو مدّى در اين هفت كلمه، يك دايره كوچك (ـــْـ) قرار دارد كه نشان مى دهد واو مدّى خوانده نمى شود(13); به اين ترتيب:
أُوْلى ـ أُوْلُوا ـ أُوْلاءِ ـ أُوْلاتِ ـ أُوْلــئِكَ ـ أُوْلــئِكُمْ ـ سَأُوْريكُمْ.
* در برخى از قرآن ها كه به شيوه فارسى علامت گذارى مى شوند، پايينواومدّى در اين هفت كلمه، واژه (قَصر) يا (بِلااِشباع)(14) نوشته مى شود تا نشان دهد كه واو مدّى خوانده نمى شود; مانند أُولى، أُولُوا.
قصربلااشباع
* گاهى حرف مدّى در پايان كلمه اى قرار مى گيرد كه پس از آن، همزه وصل وجود دارد. در اين حال، حرف مدّى خوانده نمى شود، بلكه تنها حرفِ صدادارِ پيش از آن تلفّظ مى گردد; به اين ترتيب:
مَاالْقارِعَةُ خوانده مى شود:مَلْقارِعَةُ.
ذِى الْجَلالِ خوانده مى شود:ذِلْجَلالِ.
عَمِلُوا الصّالِحاتِخوانده مى شود: عَمِلُصّالِحاتِ.
پرسش :
1. طبق «قاعده حروف والى» چه بايد كرد؟
2. اگر سه حرف (ا ـ و ـ ى) پايه يا «كرسى» همزه شوند، آيا تلفّظ مى گردند؟
3. حرف همزه به چه شكل هايى نوشته مى شود؟
4. كدام كلماتند كه استثناءً واو مدّىِ آن ها به صورت صداى كوتاه ضمّه خوانده مى شود؟
5. دايره كوچكى كه بالاى واو مدّى قرار دارد، علامتِ چيست؟
6. كلمه هاى (قصر) و (بلااشباع) چه معنايى دارند؟
7. هر گاه حرف مدّى در پايان كلمه اى قرار گيرد كه پس از آن، همزه وصل وجود داشته باشد، بايد چه كرد؟
تمرين :
چهارده كلمه زير را يك بار جداگانه (تفكيكى) و يك بار با هم (تركيبى) بخوانيد:
أَنَا ـ بِرَبِّ النّاسِ ـ شَرِّ النَّفّاثاتِ ـ رِحْلَةَ الشِّتآءِ ـ فَلْيَعْبُدُوا ـ تَواصَوْا ـ لِيُرَوْا ـ فِى الصُّدُورِ ـ هذَا الْبَلَدِ ـ فِى الْحُطَمَةِ ـ إِلاَّالَّذينَ ـ خَلَقْنَا الاِْنْسانَ ـ عَلَى الاَْفْئِدَةِ ـ أَيُّهَا الْكافِرُونَ.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت: