درس پنجم : زمین پویا
الف ) گزینه درست را با علامت ضربدر مشخص کنید .
1 ) مواد مذابی که از دهانه آتشفشان خارج می شوند مربوط به کدام لایه ي زمین هستند ؟
□ د ) هسته داخلی □ ج ) هسته خارجی □ ب ) نرم کره □ الف ) سنگ کره
2 ) به آتش فشان هایی که فقط گاز از دهانه ي آن خارج می شود گفته می شود .
□ د ) خاموش □ ج ) نیمه فعال □ ب ) غیرفعال □ الف ) فعال
3 ) وقتی سنگ کر ه ي زمین در اثر نیروهاي حاصل از درون زمین می شکند ، چه اتفاقی می افتد ؟
□ د ) سنگ کره نو می شود □ ج ) تشکیل کوه □ ب) آتشفشان □ الف ) زمین لرزه
4 ) انرژي حاصل از شکستن سنگ کر ه ي زمین به چه صورت از داخل زمین به سطح آن می رسد ؟
□ د ) گاز چاههاي نفت □ ج ) امواج لرزهاي □ ب ) چشمه زیرزمینی □ الف ) آتشفشان
5 ) مهمترین گازهاي تولید شده از دهانه آتشفشان ها چه می باشد ؟
□ ب ) کربن دي اکسید و ازت □ الف ) بخارآب و کربن دي اکسید
□ د ) بخار آب و نیتروژن □ ج ) منواکسیدکربن و ئیدرژن
6 ) وقوع زمین لرزه هاي خفیف از نظر زمین شناسی چه مزیتی دارد ؟
□ ب ) جلوگیري از وقوع زمین لرزه هاي بزرگتر □ الف ) هشدار به مردم و مسئولین
□ د ) مشخص شدن مناطق خراب زمین □ ج ) نمایان شدن چشمه هاي آب سرد
.....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
ب ج الف ج الف ب
.....................................................................................................................................................................................
ب ) در جاهاي خالی کلمه هاي مناسب قرار دهید .
1 ) وقوع زمین لرزه باعث آزاد شدن ....................................... زمین می شود .
2 ) معمولاً در جاهایی که پوسته ي زمین داراي شکستگی است، احتمال ....................................... بیشتر است .
٢٣
3 ) در آتش فشان هاي نیمه فعال، فقط .................................... از دهانه ي آن خارج می شود .
4 ) سبلان و .................................... دو آتشفشان خاموش هستند .
5 ) بخار آب و .................................... از مهمترین گازهاي تولید شده از دهانه آتشفشان ها می باشد .
6 ) عمیق ترین چاهی که انسانها تئانسته اند حفاري کنند .................................... کیلومتر است .
.....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
انرژي درونی زمین لرزه گاز سهند کربن دي اکسید سیزده
.....................................................................................................................................................................................
نشان دهید . « غ» جمله نادرست را با « ص» ج ) جمله درست را با
1 ) سالانه حدود 10000 زمین لرزه ي خفیف در کشور رخ می دهد که مردم آن را حس نمی کنند .
2 ) تفتان و بزمان دو آتشفشان نیمه فعال کشور ما است .
3 ) در آتش فشان هاي غیر فعال، فقط گاز از دهانه ي آن خارج می شود .
4 ) یکی از فواید آتشفشان ها ایجاد زمین هاي کشاورزي حاصلخیز است .
5 ) به آتش فشان هایی که هیچ گونه فعالیتی ندارند، آتش فشان خاموش گفته می شوند .
6 ) پوسته ي زمین از آهن و فلز دیگري به نام نیکل درست شده است .
.....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
ص ص غ ص ص غ
.....................................................................................................................................................................................
د ) به سوال هاي زیر پاسخ کامل دهید .
1 ) زمین لرزه چه زمانی اتفّاق می افتد ؟
زمین لرزه وقتی اتفّاق می افتد که سنگ کر ه ي زمین در اثر نیروهاي حاصل از درون زمین می شکند .
2 ) زمانی که سنک هاي سطح زمین ( سنگ کره ) می شکند چه اتفّاقی می افتد ؟
انرژي حاصل از شکستن سنگ کر ه ي زمین به صورت امواج لرزه اي از داخل زمین به سطح آن می رسند و باعث
تغییراتی در سطح زمین می شوند .
٢۴
3 ) آیا همه ي زمین لرزه ها باعث خرابی در سطح زمین می شوند؟ چرا؟
خیر . بسیاري از زمین لرزه ها خفیف هستند و نه تنها خرابی به بار نمی آورند بلکه باعث آزاد شدن انرژي درون
زمین می شوند و از زمین لرزه هاي بزرگتر جلوگیري می کنند .
4 ) یکی از فوتبالیستها، در مسابقه ساق پایش می شکند، پس از درمان، به بازي فوتبال برمی گردد. به نظر شما
اگر همان پاي این بازیکن، دوباره آسیب ببیند، احتمال شکستگی پاي او در کدام قسمت بیش تر است؟
در همان قسمتی که قبلا شکسته است . چون آن قسمت ضعیف تر است و مقاومت آن ناحیه کمتر شده است .
5 ) دو آتش فشان نیمه فعال و دو آتش فشان خاموش کشورمان را نام ببرید.
البرز و تفتان و بزمان نیمه فعال هستند . سبلان و سهند خاموش هستند .
6 ) هر یک از سنگ هاي آتش فشانی زیر چه کاربردي دارند؟
توف آتش فشانی : از خاکستر مواد آتشفشانی که روي هم متراکم شده درست شده است . در جاده سازي و نوعی
سیمان ساختمان به کار می رود .
پوکه معدنی : در مصالح ساختمانی به عنوان عایق در برابر صدا ، گرما و سرما به کار می رود . در در صنایع عایق
سازي نیز کاربرد دارد .
سنگ پا : همانطوري که از اسمش پیدا است براي استحمام و براي ساییدن چوب به کار می رود .
7 ) آتش فشان چه زمانی اتّفاق می افتد ؟
آتش فشان زمانی اتّفاق می افتد که مواد آتش فشانی از داخل زمین به سطح آن راه پیدا می کنند و سنگ هاي آتش
فشانی را به وجود می آورند.
8 ) مواد خارج شده از دهانه ي آتش فشان ها به چند دسته تقسیم می شوند ؟ نام ببرید .
مواد خارج شده از دهانه ي آتش فشان ها به سه دسته ي جامد، مایع و گاز تقسیم می شوند.
9 ) آتش فشان ها از نظر فعالیت به چند دسته تقسیم می شوند ؟ نام ببرید .
آتش فشان ها از نظر فعالیت ممکن است فعال، نیمه فعال و یا خاموش باشند.
10 ) به چه آتش فشان هایی فعال گفته می شود ؟ دو نمونه مثال بزنید
به آتش فشان هایی که در حال حاضر یا در سال هاي اخیر مواد آتش فشانی ( جامد، مایع وگاز ) از دهانه ي آن ها
خارج شده است، آتش فشان فعال گفته می شود. مثل آتش فشان هاي کشور فیلیپین وژاپن
٢۵
11 ) به چه آتش فشان هایی نیمه فعال و به چه آتش فشان هایی خاموش گفته می شود ؟ از هرکدام دو نمونه
مثال بزنید .
در آتش فشان هاي نیمه فعال، فقط گاز از دهانه ي آن خارج می شود مثل البرز و تفتان و بزمان و به آتش فشان هایی
که هیچ گونه فعالیتی ندارند، آتش فشان خاموش گفته می شوند مثل سبلان و سهند .
12 ) مهم ترین گازهاي خارج شده از دهانه ي آتش فشان ها را نام ببرید .
عبارت اند از: بخار آب، کربن دي اکسید و غیره
13 ) ساکنان مناطق آتش فشانی چه موارد ایمنی را باید رعایت کنند ؟
1 ) قبل از ساخت و ساز مناطق پرخطر را شناسایی کنند .
2 ) زمان فوران آتشفشان و به خواب رفتن آن را از ایستگاههاي مخصوص امداد اطلاع رسانی کنند .
3 ) خود را براي مقابله با فوران مواد مذاب و گازهاي سمی ، سونامی و . . . آماده سازند .
4 ) وسایل لازم براي هرگونه اتفاق را تهیه کنند ودر منزل و محل هاي کار بگذارند .
5 ) ایجاد ایستگاه هاي مراقبت توسط دولت در مناطق آتشفشان .
14 ) قسمت هاي یک آتشفشان را روي شکل نشان دهید .
مواد جامد آتشفشانی دهانه
جریان گدازه
مخروط اتشفشان
٢۶
15 )آیا می دانید بعد از وقوع زمین لرزه چه کارهایی را باید انجام دهید؟ جدول زیر را تکمیل کنید .
فعالیت هاي انسان دوستانه رعایت نکات ایمنی
کمک به مصدومین بستن فلکه اصلی گاز
کمک به کودکان و افراد مسن خونسرد باشیم
کمک به نیروهاي امدادگر بدون عجله اما زود از محل ناامن دور شویم
رساندن غذا و آب به مردم قطع جریان آب ساختمان
صحبت با افراد جهت دادن روحیه به آنها قطع جریان برق ساختمان
.............................................. ..............................................
16 )آتشفشان چه فواید و چه ضررهایی دارد ؟ جدول زیر را تکمیل کنید.
فواید آتش فشان ها ضررهاي آتش فشان ها
1 تشکیل کوه 1 انتشار گازهاي سمی
2 تشکیل چشمه هاي آب گرم 2 از بین رفتن گیاهان
3 تشکیل دریاچه 3 از بین رفتن انسان ها
4 توسعه ي گردشگري 4 ریزش باران هاي اسیدي
5 تشکیل معادن 5 خرابی ساختمان ها و پل ها و . . .
6 ایجاد زمین هاي کشاورزي حاصلخیز 6 ایجاد سونامی
17 ) با توجه به اثرات حاصل از زمین لرزه هایی که باعث خسارت هایی در محیط زندگی می شوند، جدول زیر
را تکمیل کنید.
بهداشتی ساختمانی اجتماعی
آلودگی آب ها تخریب منازل مسکونی از دست دادن عزیزان
آلودگی هوا تخریب جاده ها اضطراب و نگرانی
افزایش حشرات موزي در محیط ریزش آوار دزدي و ناامنی
کمبود دارو آتش سوزي در اثر انفجارگاز منازل مهاجرت مردم
شیوع بیماري هاي واگیر قطع آب و برق و گاز بیکاري
کمبود پزشک شکستن سد نابودي اقتصاد شهر
.............................................. تخریب مدارس بی سرپرست شدن بعضی خانواده ها
٢٧
18 )مهم ترین زمین لرزه هاي 50 سال اخیر ایران را از نظر محلّ وقوع و خسارت هاي وارده در جدول زیر
بنویسید .
محل وقوع زلزله ریشتر سال وقوع خسارت هاي وارد آمده
10000 کشته 1341 بوئین زهرا 7.2
10500 کشته 61 روستا تخریب شد 1347 دشت بیاض 7.4
4000 کشته 1351 منطقه قیر 6.9
128 کشته 1356 خورگو 7
19600 کشته و 16 روستا تخریب شد 1357 طبس 7.7
130 کشته 1358 قائن 7.1
1300 کشته و تخریب بیش از نیمی از شهر 1360 سیرچ 7.4
35000 کشته 1369 رودبار و منجیل 7.4
1500 کشته 1376 بیرجند 7.3
1381 خسارت در شهر و روستاها آوج 6.6
41000 نفر کشته و شهر کلا از بین رفت 1382 بم 6.5
1383 خسارت و ریزش کوه فیروزآباد 6.3
612 کشته و تخریب 10 روستا 1383 زرند 6.4
300 نفر کشته 1391 اهر ، هریس ، ورزقان 6.3
آزمایش ها
1 ) شما تا به حال تخم مرغ آب پز را از روي پوست لمس کرده اید . زمانی که پوست روي آن را کند ه اید تا میل
کنید باز هم آن را لمس کرده اید . چه شباهتی بین این دو و لایه هاي زمین از نظر سختی و نرمی می بینید ؟
توضیحات خودتان را دو سطر بنویسید .
تقریبا شبیه کره زمین است . پوست روي تخم مرغ شبیه پوسته زمین یا سنگ کره است . وقتی که پوست تخم مرغ را دست
می زنیمبه نظر سفت می آید . پوسته هم در مقیاس با گوشته سفت تر است.
زمانی که تخم مرغ را پوست می کنیم به قسمت سفیده آن می رسیم . تقریبا شبیه گوشته ي زمین است . اگر شما با انگشتان
به سفیده فشار دهید نرم به نظر می آید . گوشته هم نرم ترین قسمت زمین است .
٢٨
2 ) حتما تخم مرغ آب پز را از وسط به دو قسمت تقسیم کرده اید و لایه هاي آن را دیده اید . چه شباهتی بین سفیده
. زرده و پوسته تخم مرغ و لایه هاي زمین وجود دارد ؟ توضیحات خودتان را دو سطر بنویسید .
زمین از نظر شیمیایی به سه قسمت هسته ، گوشته و پو سته تقسیم می شود . تخم مرغ نیز به سه قسمت زرده ، سفیده و
پوست تخم مرغ تقسیم می شود این دو شباهت فیزیکی به هم دارند .
3 ) چند قطعه چوب خشک داریم دو تا از بچه ها هر کدام یک قطعه چوب را با دو دست خود می شکنند. بچه ها
حس می کنند که با شکستن چوب انرژي درون آن آزاد شد . این آزمایش را با شکسته شدن سنگهاي زمین مقایسه
کرده و نتیجه ي هر دو را در دو سطر بنویسید .
زمانی که به دو سر چوب ها فشار آورده می شود نیروي حاصل از این فشار به وسط چوب متمرکز می شود و چوب از وسط
ترك بر می دارد و می شکند . تقریبا همین اتفاق براي پوسته و یا سنگ کره می افتد . زمانی که سنگ هاي سطح کره ي
زمین در اثر فشارهاي داخلی زمین و یا در اثر جابجایی می شکند امواج لرزه اي زیادي را تولید می کند که باعث زمین لرزه می
شود .
4 ) زمانی که جوش شیرین را داخل ظرفی می ریزیم و روي آن مقداري سرکه می ریزیم چه اتفاقی می افتد ؟ چه
گازي از ظرف خارج می شود ؟ توضیحات خودتان را دو سطر بنویسید .
جوش شیرین ( بی کربنات سدیم ) باز است درحالی که سرکه ( اسید استیک ) اسید است. وقتی شما هر دوي آن ها را با هم
مخلوط می کنید واکنش شیمیایی نشان می دهد، و شروع به کف کردن می کند ، دي اکسید کربن خارج می شود و آتشفشان
زیبایی را برایتان به وجود می آورد . اگر جوش شیرین را داخل شیشه ي نوشابه بریزیم در اینجا هم واکنش شیمیایی نشان می
دهد و محتویات نوشابه بیرون می ریزد و گاز دي اکسید کربن متساعد می شود .
پایان درس پنجم
براي مطالعه
انواع خاصی از کاغذ از برخی الیاف گیاهی نظیر پنبه، کتان، و کنف ساخته
می شود. از این کاغذها براي تهیه اسکناس، کارهاي هنري، کارهاي چاپی
اعلا، آثاري که باید محافظت و نگهداري شوند، و براي تعمیر و بازسازي
کتاب هاي قدیمی نفیس آسیب دیده استفاده می شود__


موضوعات مرتبط: پایه ششم ابتدای

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: